Nhìn lại thời gian qua, công tác xây dựng Đảng đã tạo được sự chuyển biến rõ nét trong việc ngăn chặn sự suy thoái về tư tưởng chính trị, đạo đức, lối sống của cán bộ, đảng viên; bước đầu khắc phục được một số hạn chế, khuyết điểm trong công tác cán bộ. Tuy nhiên, theo số liệu công bố tại phiên bế mạc Hội nghị lần thứ 11, Ban Chấp hành Trung ương Đảng khóa XII, kể từ đầu nhiệm kỳ khóa XII đến nay, Ban Chấp hành Trung ương, Bộ Chính trị, Ban Bí thư, Uỷ ban Kiểm tra Trung ương đã thi hành kỷ luật hơn 70 cán bộ cao cấp thuộc diện Trung ương quản lý, trong đó có 1 đồng chí Uỷ viên Bộ Chính trị và 4 đồng chí Uỷ viên Trung ương Đảng khoá XII, 14 đồng chí nguyên Uỷ viên Trung ương Đảng, 1 đồng chí nguyên Phó Thủ tướng Chính phủ, 5 đồng chí Bộ trưởng và nguyên Bộ trưởng, 2 đồng chí Bí thư Tỉnh uỷ, 5 đồng chí nguyên Bí thư Tỉnh ủy và 17 đồng chí là tướng lĩnh; một số cán bộ đã bị xử lý hình sự. Tuy tính chất, mức độ ở mỗi vụ việc có khác nhau, nhưng đều có điểm chung là việc phát hiện ban đầu không phải xuất phát từ kết quả công tác quản lý đảng viên của các cấp ủy Đảng, cũng không phải là kết quả của quá trình phê bình và tự phê bình từ chi bộ; trước khi bị phát hiện, những “công bộc” này thường là “đảng viên hoàn thành xuất sắc nhiệm vụ” nhiều năm liền, chi bộ mà các vị ấy sinh hoạt cũng thường được đánh giá đạt trong sạch, vững mạnh.
Hội nghị lần thứ 11 Ban Chấp hành Trung ương khóa XII. Nguồn dangcongsan.vn
Tại Hội nghị lần thứ Tư, Ban Chấp hành Trung ương khóa XII đã chỉ rõ: “Năng lực lãnh đạo, sức chiến đấu của không ít tổ chức đảng còn thấp, thậm chí có nơi mất sức chiến đấu… Tình trạng suy thoái về tư tưởng chính trị, đạo đức, lối sống của một bộ phận không nhỏ cán bộ, đảng viên chưa bị đẩy lùi, có mặt, có bộ phận còn diễn biến tinh vi, phức tạp hơn; tham nhũng, lãng phí, tiêu cực vẫn còn nghiêm trọng, tập trung vào số đảng viên có chức vụ trong bộ máy nhà nước”[1]. Tình hình trên do nhiều nguyên nhân, nhưng trước hết là do nguyên nhân chủ quan, trong đó công tác quản lý đảng viên là cán bộ chủ chốt cấp ủy, chính quyền của chi bộ ấy bị buông lỏng. Điều lệ Đảng Cộng sản Việt Nam qua từng nhiệm kỳ đều nhất quán ở một điểm đảng viên của Đảng phải là những người “thừa nhận và tự nguyện… hoạt động trong một tổ chức cơ sở đảng;… thường xuyên tự phê bình và phê bình, trung thực với Đảng”[2] và “Chi bộ… giáo dục, quản lý và phân công công tác cho đảng viên”[3]. Từ những con số về số lượng cán bộ bị thi hành kỷ luật nêu trên gợi cho chúng ta suy nghĩ với câu hỏi được đặt ra: Còn chi bộ “trong sạch, vững mạnh” nào nữa mà công tác quản lý đảng viên của chi bộ bị buông lỏng do sức chiến đấu của chi bộ giảm sút?
Trên thực tế, nếu những đảng viên là cán bộ chủ chốt cấp ủy, chính quyền không tự giác thực hiện nhiệm vụ người đảng viên thì chi bộ nơi những đồng chí đó sinh hoạt rất khó thực hiện đầy đủ quyền, nhiệm vụ của chi bộ trong sinh hoạt đảng. Mặc dù có những thuận lợi, như: thông tin được cập nhật, vị thế chi bộ có thể được “nâng lên”;… ngược lại, cũng sẽ có những khó khăn không dễ vượt qua: Tính chiến đấu, tinh thần phê bình và tự phê bình của đảng viên trong chi bộ bị hạn chế do nể nang, né tránh, ngại va chạm; thậm chí có một số đảng viên là cán bộ chủ chốt khi dự sinh hoạt chi bộ nhưng tự cho mình quyền và phát biểu với tư cách là lãnh đạo cấp trên;... Do vậy, công tác quản lý đảng viên ở các chi bộ có đảng viên là cán bộ chủ chốt cấp ủy, chính quyền gặp khó khăn, nhất là nội dung quản lý nhiệm vụ, công việc, các mối quan hệ của các đồng chí này. Bởi, nhiệm vụ thì do đảng uỷ, cấp trên giao, nên đảng viên ở chi bộ khó bày tỏ thái độ, quan điểm, khó nhận xét chất lượng công tác, kiểm soát các mối quan hệ (nếu đảng viên là cán bộ chủ chốt cấp ủy, chính quyền không tự giác báo cáo trước chi bộ, chi uỷ).
Bác Hồ đã căn dặn: “Chúng ta cũng phải phê bình nghiêm khắc những chi bộ kém. Ở những chi bộ ấy có những đảng viên không gương mẫu, nội bộ thiếu đoàn kết, xa rời quần chúng. Chẳng những không làm đúng mà có nơi, có lúc còn làm trái ngược đường lối, chính sách của Đảng. Tệ hơn nữa là trong những chi bộ ấy có một số đảng viên và cán bộ, có cả cán bộ cao cấp, cán bộ lãnh đạo quan liêu mệnh lệnh nặng. Đảng cần phải thi hành kỷ luật nghiêm khắc những cán bộ mắc sai lầm đó”[4]. Bác còn chỉ rõ: “Để tránh tình trạng có đảng viên kém, có chi bộ kém, từ nay các huyện uỷ, thành uỷ, tỉnh uỷ cần phải đi sâu đi sát đến các chi bộ, cần phải giúp đỡ các chi bộ một cách thiết thực và thường xuyên”[5].
Từ thực tiễn công tác quản lý đảng viên là cán bộ chủ chốt cấp ủy, chính quyền đặt ra những yêu cầu mới nhằm nâng cao hiệu quả hơn hoạt động nay, như sau:
Thứ nhất, cấp uỷ đảng các cấp, nhất là cấp ủy cấp trên trực tiếp của chi bộ phải tăng cường công tác lãnh đạo, thường xuyên chỉ đạo, đôn đốc, củng cố các chi bộ, xây dựng chi bộ thực sự trong sạch, vững mạnh. Tăng cường kiểm tra, giám sát việc thi hành Điều lệ Đảng, thực hiện quy định của Đảng và những quy định pháp luật; kịp thời khen thưởng, cùng với xử lý nghiêm minh tập thể và cá nhân có hành vi vi phạm. Kiên quyết không để xảy ra tình trạng chi bộ, đảng bộ làm “bình phong” cho những kẻ suy thoái, tham nhũng.
Thứ hai, trung ương đã ban hành quy định nêu gương, trong đó quy định cán bộ lãnh đạo chủ chốt các cấp phải “Gương mẫu, đi đầu thực hiện nền nếp, chế độ sinh hoạt đảng”; “Cán bộ, đảng viên giữ chức vụ càng cao càng phải gương mẫu nêu gương”. Tuy nhiên, Trung ương cần có quy định cụ thể về trách nhiệm, nghĩa vụ của đảng viên là cán bộ chủ chốt cấp ủy, chính quyền với chi bộ nơi sinh hoạt đảng, trong đó, cần có nội dung định kỳ báo cáo công việc trước chi uỷ, chi bộ.
Làm tốt công tác xây dựng Đảng để mỗi đảng viên nêu cao ý thức trách nhiệm trong thực thi công vụ, phục vụ nhân dân. Nguồn soctrang online
Thứ ba, bố trí bí thư chi bộ không chỉ theo cơ cấu mà cần thật sự coi trọng lựa chọn được những đảng viên có uy tín và đủ trình độ, năng lực ngang tầm nhiệm vụ, làm việc với tinh thần tôn trọng khách quan, đúng nguyên tắc, kỷ cương, kỷ luật, có lý, có tình. Đổi mới, nâng cao chất lượng sinh hoạt của chi uỷ và chi bộ, bảo đảm sinh hoạt có chất lượng, hiệu quả, thể hiện rõ tính lãnh đạo, tính giáo dục và tính chiến đấu.
Thứ tư, phân công, hướng dẫn, kiểm tra, giám sát đảng viên chấp hành Điều lệ Đảng và thực hiện nghiêm đường lối của Đảng, pháp luật của Nhà nước; quản lý giáo dục, rèn luyện đảng viên nói chung và chú ý đến đảng viên là cán bộ chủ chốt cấp ủy, chính quyền. Bởi, “Trong nội bộ Đảng có dân chủ rộng rãi, đồng thời có kỷ luật nghiêm khắc. Người đảng viên phải khiêm tốn, thành khẩn. Không có đảng viên nào có thể đứng trên Đảng, tự cho mình là hơn Đảng”[6].
Thứ năm, chi bộ phân tích, đánh giá chất lượng chi bộ và đảng viên phải đúng thực chất; gắn đánh giá, xếp loại chất lượng của cá nhân với tập thể, với kết quả thực hiện nhiệm vụ của địa phương, cơ quan, đơn vị và việc thực hiện cam kết, tu dưỡng, rèn luyện, phấn đấu hằng năm. Tuyên truyền, quán triệt sâu sắc các quy định pháp luật về chống tham nhũng và việc kê khai tài sản để cán bộ chủ chốt cấp ủy, chính quyền nêu gương thực hiện, mọi đảng viên nghiêm túc chấp hành.
Thực hiện những nội dung, biện pháp nêu trên với chi bộ, với đảng viên là cán bộ chủ chốt cấp ủy, chính quyền, sẽ góp phần làm trong sạch Đảng và nâng cao năng lực và sức chiến đấu của Đảng ngay từ cơ sở./.
Nguyễn Phi
Ghi chú:
[1] Đảng Cộng sản Việt Nam, Văn kiện Hội nghị lần thứ tư Ban Chấp hành Trung ương khóa XII, Văn phòng Trung ương Đảng, H. 2016, tr. 22.
[2], [3] Đảng Cộng sản Việt Nam, Điều lệ Đảng, Nxb CTQG, H. 2016, tr. 8, 10, tr. 41.
[4], [5] Hồ Chí Minh, Toàn tập, Nxb CTQG, H.2002, tập 12, tr.78, tr.79.
[6] Hồ Chí Minh, Toàn tập, Nxb CTQG, H.2002, tập 8, tr. 279.